Specjalizacje lekarskie
Po 6 latach studiów medycznych, 13 miesiącach stażu i zdanym Lekarskim Egzaminie Końcowym możliwe jest przystąpienie do rekrutacji na rezydenturę. Niektórzy już od 1 roku studiów mają wymarzoną specjalizację, inni podejmują decyzję podczas stażu. Nierzadką sytuacją jest brak miejsc na wybraną dziedzinę, szczególnie jeżeli zależy nam na konkretnym miejscu odbywania szkolenia specjalizacyjnego.
Podczas ostatniej rekrutacji mającej miejsce 1-31 marca 2022 dostępnych było 2000 miejsc specjalizacyjnych dla lekarzy i lekarzy dentystów. Pozytywną zmianą, która zaszła wraz z początkiem 2022 roku jest możliwość wskazania we wniosku kilku dziedzin medycznych, którymi jesteśmy zainteresowani. Miejsca w I turze kwalifikacyjnej są rozdzielane według listy rankingowej, biorącej pod uwagę wynik LEKu/LDEKu. Dodatkowo, w przypadku nie dostania żadnego przydziału obowiązuje II tura kwalifikacyjna z puli miejsc nieobsadzonych wcześniej. W tym roku możliwe szkolenia specjalizacyjne do wyboru to:
Na stronie Ministerstwa Zdrowia jest też dostępny spis specjalizacji z podziałem na województwa. Można wyróżnić specjalizacje deficytowe czy priorytetowe, są to dziedziny wybrane przez Ministerstwo, w których jest największa potrzeba nowych lekarzy specjalistów. Należą do nich: medycyna rodzinna, choroby wewnętrzne, anestezjologia i intensywna terapia, onkologia kliniczna, psychiatria, chirurgia ogólna, pediatria, neonatologia, medycyna ratunkowa i patomorfologia. Dodatkowo nowe rozporządzenie z 6 lipca 2022 roku podaje zmienione stawki wynagrodzenia dla lekarzy rezydentów. Ci odbywający specjalizację w zakresie dziedzin priorytetowych mogą liczyć na wyższą pensję niż inni, ma to zachęcić do ich wyboru. Prawo do ogłoszenia dodatkowych miejsc pozarezydenckich ma wojewoda na stronie internetowej lub za pomocą Systemu Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych (SMK).
Jak zrekrutować się na specjalizacje?
Należy spełnić trzy podstawowe wymogi, ukończyć staż podyplomowy, posiadać prawo wykonywania zawodu i uzyskać pozytywny wynik LEKu (co najmniej 56%), albo posiadać specjalizację I/II stopnia czy tytuł specjalisty. Rekrutacja odbywa przez system SMK, tam należy załączyć niezbędne dokumenty oraz potwierdzić tożsamość. Wniosek jest adresowany do wojewody odpowiedniego województwa. W sesji wiosennej system przyjmuje zgłodzenia od 1 do 28 lutego, a w jesiennej od 1 do 30 października.
Postępowanie kwalifikacyjne
Podczas rekrutacji na miejsca rezydenckie Ministra Zdrowia istotny jest wynik LEKu. Jeżeli posiada się już inną specjalizację lekarską, można ubiegać się o przyjęcie w trybie pozarezydenckim. Wtedy brany jest pod uwagę wynik PES lub wynik LEK oraz możliwe jest uzyskanie dodatkowych punktów za posiadanie tytułów naukowych czy publikacje w czasopismach naukowych z listy ministerialnej.
Tryb rezydencki i pozarezydencki
Podstawą rezydentury jest umowa o pracę, która zawarta jest pomiędzy lekarzem, a podmiotem prowadzącym szkolenie specjalizacyjne. Ten tryb jest możliwy dla osób, które nie mają I/II stopnia specjalizacji lub tytułu specjalisty. Pamiętajmy, aby nasza decyzja o wyborze rezydentury była przemyślana, ponieważ po zakwalifikowaniu się na daną specjalizację, nie możemy złożyć kolejnego wniosku. Jedynie w przypadku, kiedy okaże się, że istnieją przeciwwskazania zdrowotne do kontynuowania specjalizacji można dokonać zmiany.
Tryb pozarezydencki może być realizowany w formie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, płatnego urlopu szkoleniowego lub poszerzenia zajęć programowych stacjonarnych studiów doktoranckich.
Proces kształcenia
Szkolenie podzielone jest na 3 części.
- moduł podstawowy zawierający wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne z danej dziedziny medycyny oraz elementy wspólne z pokrewnymi dziedzinami.
- moduł specjalistyczny z wiedzą dotyczącą stricte danej dziedziny, możliwy do rozpoczęcia po ukończeniu modułu podstawowego
- moduł jednolity, który różni się w zależności od specjalizacji.
W ramach rezydentury obowiązkiem lekarza jest również pełnienie dyżurów oraz praca w systemie zmianowym.
Potwierdzenia odbycia specjalizacji potwierdza jej kierownik. Decyzja ta jest następnie weryfikowana przez wojewodę oraz konsultantów krajowych.
Dodatkowe miejsca rezydenckie
Po postępowaniu kwalifikacyjnym i jego wynikach istnieje możliwość przydzielenia dodatkowych miejsc rezydenckich przez Ministra Zdrowia. Podczas ostatniej rekrutacji przyznano 373 miejsca dla lekarzy i lekarzy dentystów.
Obecnie mierzymy się w Polsce z brakiem chętnych na specjalizacje takie jak medycyna ratunkowa, chirurgia ogólna czy interna. Trudne warunki pracy, duża odpowiedzialność, stres, praca dyżurowa zniechęcają młodych lekarzy do ich wyboru. Dodatkowo specjalizacje te nie oferują wyższego wynagrodzenia, a możliwość pracy w sektorze prywatnym jest w nich ograniczona. Powoduje to, że w dziedzinach, w których potrzebowalibyśmy najwięcej specjalistów jest ich co raz mniej. Innym problemem jest mnogość specjalizacji lekarskich, więcej niż 70 dziedzin. Z tego powodu rozpoczynając specjalizację z interny można wybrać moduł specjalistyczny z endokrynologii i tym sposobem być ekspertem w węższej dziedzinie wiedzy niż pierwotnie zakładała specjalizacja.
Problemem zgłaszanym przez młodych lekarze jest ograniczenie procesu rekrutacji do jednego województwa. Często zdarza się, że nie dostaniemy przydziału w wybranej dziedzinie w swoim rejonie, a w województwie obok mogły pozostać na nią wolne miejsca. Jednak nie ma możliwości, aby z nich skorzystać.
Źródła:
- https://pulsmedycyny.pl/wynagrodzenia-lekarzy-rezydentow-jest-projekt-rozporzadzenia-1155303
- https://www.gov.pl/web/zdrowie/liczba-miejsc-rezydenckich-dla-lekarzy-i-lekarzy-dentystow-ktorzy-rozpoczna-szkolenie-specjalizacyjne-na-podstawie-postepowania-kwalifikacyjnego-przeprowadzonego-1-31-marca-2022-r
- https://izba-lekarska.pl/monitor-lekarski/od-1-stycznia-2022-r-zmiana-zasad-przydzielania-miejsc-szkoleniowych-w-postepowaniu-kwalifikacyjnym/
- https://www.gov.pl/web/zdrowie/szkolenie-specjalizacyjne-lekarzy-i-lekarzy-dentystow-w-tym-tzw-rezydentura
- https://politykazdrowotna.com/artykul/nie-ma-lekarzy-tam-gdzie-ich-najbardziej-potrzeba/823591