Poradnik Praktyk Wakacyjnych - Pielęgniarstwo cz. 2 - Podstawowe procedury
Słanie łóżka pacjenta
Mimo że sama procedura wydaje się być banalna, to warto w tym przypadku pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Pozwolą one nie tylko na szybsze wypełnienie przydzielonych nam zadań, ale co najważniejsze umożliwią przygotowanie dla chorego wygodnego, estetycznego łóżka, co sprzyja poprawie samopoczucia pacjenta. Pamiętajmy, że dobrze usłane łóżko zapobiega również odleżynom czy przykurczom.
- przed przystąpieniem słania każdego kolejnego łóżka pacjenta powinniśmy wcześniej umyć ręce / zmienić rękawiczki
- jeśli to możliwe, powinniśmy poprosić pacjenta o zajęciu miejsca na krześle, tak byśmy mieli możliwość pościelenia łóżka / zmiany bielizny pościelowej
- w przypadku pacjentów leżących stosuje się tzw. drabinki, dzięki czemu pacjenci mogą się na nich “podciągnąć” na tyle by personel pielęgniarski zdołał posłać łóżko
- jeśli prześcieradło jest za długie wykonuje się tzw. narożnik kopertowy, czyli zakładkę, w której zakłada się prześcieradło pod materac (pamiętaj, by wykonać to starannie)
- bielizna pościelowa zawsze powinna być dobrze naciągnięta (dzięki czemu zapobiegamy potencjalnym odleżynom u naszych pacjentów)
Pomiar ciśnienia tętniczego
Jedną z podstawowych procedur wykonywanych na praktykach pielęgniarskich jest pomiar ciśnienia. Na początku przypomnijmy podstawową klasyfikację ciśnienia tętniczego, którą zawarliśmy w poniższej tabeli.
Jak powinna wyglądać prawidłowa procedura pomiaru ciśnienia?
Przed pomiarem ciśnienia powinniśmy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, które pozwolą nam na prawidłowy pomiar ciśnienia u pacjenta.
Zasady ogólne:
- Pacjent powinien wstrzymać się co najmniej 30 minut przed wykonaniem badania od spożywania kawy, palenia papierosów i przyjmowania substancji stymulujących.
- Pomiary powinniśmy wykonać po przynajmniej 5-minutowym odpoczynku w pozycji siedzącej.
- Osoba badana nie powinna mieć na sobie krępującej odzieży
- Pomiar ciśnienia powinien być przeprowadzony na niedominującej ręce tzn. w przypadku pacjentów praworęcznych, ciśnienie powinniśmy mierzyć na lewej ręce i odwrotnie
- Pomiar powinien odbyć się w pozycji siedzącej pacjenta
- Mankiet powinien być dobrany adekwatnie do średnicy ramienia, zapięty na wysokości serca pacjenta a jego dolna krawędź powinna znajdować się na wysokości 2-3 cm od dołu łokciowego
- Po zaciśnięciu mankietu w szczelinie pomiędzy ramieniem powinny zmieścić się dwa palce
- Zaleca się, by przedramię pacjenta było oparte np. o stół
- W trakcie pomiaru pacjent nie powinien rozmawiać
Według zaleceń powinniśmy skorzystać z aparatu certyfikowanego przez Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego. W praktyce korzystamy z ciśnieniomierza znajdującego się na wyposażeniu danego oddziału.
Pomiar z wykorzystaniem ciśnieniomierza automatycznego:
- Załóż mankiet na ramię powyżej 2-3 cm powyżej zgięcia łokciowego. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca (uwaga praktyczna: w przypadku podejrzenia nieprawidłowego działania ciśnieniomierza warto sprawdzić stan baterii urządzenia)
- W przypadku ciśnieniomierza nadgarstkowego pacjent powinien zdjąć zegarek czy bransoletkę
- Ręka pacjenta powinna być oparta na czymś stabilnym (np. blat stołu)
- Zapisz pomiar w dokumentacji pacjenta
W przypadku pomiaru metodą klasyczną osłuchową (Korotkowa):
- Załóż mankiet na ramię powyżej 2-3 cm powyżej zgięcia łokciowego. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca
- Umieść delikatnie lejek stetoskopu w dole łokciowym
- Napompuj mankiet do ciśnienia o 30 mm Hg wyższego od ciśnienia, przy którym tony są słyszalne
- Następnie, wypuszczaj powietrze z mankietu prędkością 2 mm Hg na sekundę
- Za wartość ciśnienia skurczowego uznaje się moment pojawienia się pierwszego tonu przy opróżnianiu mankietu (I faza Korotkowa)
- Za wartość ciśnienia rozkurczowego uznaje się moment zaniku słyszalności ostatniego tonu (V faza Korotkowa) przy opróżnianiu mankietu
- Zapisz wyniki pomiaru w dokumentacji pacjenta
Pomiar glikemii
Inną z częstych procedur wykonywanych przez studentów podczas praktyk pielęgniarskich jest pomiar glikemii. Na samym początku, przypomnijmy prawidłowe wartości glikemii na czczo i glikemii przygodnej.
Sama procedura pomiaru glikemii nie jest skomplikowana, a do wykonania pomiaru glikemii we krwi potrzebujesz 6 rzeczy: glukometr, pasek testowy, nakłuwacz, lancet, wacik oraz notatnik
Warto przypomnieć, że nakłuwacz to urządzenie przypominające długopis, które wyposażone jest w ostrze zwane lancetem. Na oddziale szpitalnym częściej spotyka się nakłuwacze jednorazowe w kształcie litery “T”.
Przed rozpoczęciem pomiaru warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- Ręce pacjenta powinny być czyste. Zaleca się każdorazowo dokładnie umyć ręce ciepłą wodę
z mydłem. Jeśli jadł coś słodkiego i nie umył rąk, może to mieć wpływ na pomiar - W celu pomiaru poproś pacjenta o dostęp do ręki niedominującej
- Warto przed rozpoczęciem pomiaru rozłożyć sobie swój zestaw pomiarowy, tak by mieć do niego wygodny dostęp
- Bezpośrednio przed nakłuciem warto zachęcić pacjenta do masażu dłoni od nasady w kierunku nakłuwanego palca
Nierzadko zdarza się, że pacjenci przewlekle chorujący na cukrzycę posiadają swój własny nakłuwacz. Warto więc zapytać wcześniej, czy dany pacjent posiada takie urządzenie i czy nie woli skorzystać ze swojego nakłuwacza.
Technika pomiaru:
- Umieść pasek testowy w glukometrze
- Nakłuj boczną opuszkę palca przy pomocy nakłuwacza jednorazowego lub nakłuwacza pacjenta (zaleca się oszczędzanie nakłuwania palca wskazującego oraz kciuka z racji tego, że są to palce „chwytne”)
- Nałóż kroplę krwi na miejsce na pasku testowym
- W przypadku braku możliwości nałożenia kropli staraj się nie wyciskać krwi
- Przyłóż wacik do palca pacjenta
- Zabezpiecz i wyrzuć jednorazowy nakłuwacz do pojemnika oznaczonego czerwonym kolorem (zwykle są to czerwone plastikowe pojemniki, wyrzucenie do czerwonej torby razem z innymi odpadami medycznymi naraża osoby postronne na zakłucie się podczas wymiany worka)
- Zapisz wynik w dokumentacji pacjenta
gdy próba będzie trwała zbyt długo lub ilość krwi będzie niewystarczająca glukometr wskaże błąd, a pomiar będzie trzeba powtórzyć
W przypadku braku możliwości pomiaru glikemii z opuszków palców u ręki możemy skorzystać z miejsc alternatywnych, do których zalicza się:
- wnętrze dłoni poniżej kciuka
- wnętrze dłoni poniżej małego palca
- wewnętrzna i zewnętrzna część przedramienia
- ramię
- łydka
- uda - zewnętrzna strona
U niemowląt można nakłuwać także palce stóp oraz piętę (również z boku) do chwili, kiedy dziecko nie zacznie chodzić.